Các nhà công nghệ đã nhận thấy được các thay đổi bất thường, kỳ dị trong tầng bình lưu của Trái Đất. chậm tiến độ là sự chuyển đổi mô thức gió chưa từng được ghi nhận trong hơn 60 năm quay về đây.
Được gọi là “chao đảo nhị năm một lần”, sự biến đổi mô thức gió này không tác động trực tiếp tới thời tiết hay khí hậu.
Tất nhiên, sự biến đổi mô thức gió này đặt ra một số câu hỏi quan trọng.
Ví như một mô thức đã duy trì trong sáu thập kỷ bỗng nhiên đổi mới, vấn đề gì khiến cho nó xảy ra? Liệu nó có lặp lại lần nữa? Nó có thể có các tác động gì?
Gió ở tầng bình lưu nhiệt đới, một lớp khí quyển trải dài khoảng 15-50 km bên trên bề mặt Trái Đất, luân chuyển bao quanh hành tinh, luân phiên theo hướng đông và hướng tây trong chu kỳ khoảng nhị năm.
Cấu tạo bầu khí quyển Trái Đất. Bấm vào ảnh để phỏng to. (Ảnh: Trung tâm UCAR)
Các luồng gió từ phía Tây sản xuất trên đỉnh tầng bình lưu, rồi dần dần hạ thấp xuống khoảng 16 km bên trên bề mặt Trái Đất, cùng lúc bị thế chỗ bởi một lớp gió bên trên chúng từ phía đông. Đến lượt mình, lớp gió đông này hạ thấp xuống và bị thế chỗ bởi lớp gió tây.
Mô thức này lặp lại sau mỗi 28 tháng. Tham gia những năm 1960, các nhà kỹ thuật gọi chúng là “chao đảo nhị năm một lần”. Biển sơ dữ liệu về loại hiện tượng này, được thu thập bởi các khí cầu thời tiết thả tham gia khu vực nhiệt đới trên toàn cầu tại các thời điểm khác nhau, đã mở màn trong khoảng năm 1953.
Cách đây không lâu một mô thức gió trong tầng bình lưu đổi mới theo bí quyết các nhà công nghệ chưa từng được chứng kiến trong hơn 60 năm qua. (Ảnh: NASA)
Mô thức này chưa từng đổi mới, mãi cho đến cuối năm 2015. Gần đến cuối năm đó, gió tây lại hạ xuống tới điểm chót cùng như không lệ. Theo mô thức chung, gió đông yếu hơn sẽ sớm thế chỗ chúng. Nhưng sau đó gió tây nhịn nhường như lại chuyển động ngược lên trên, ngăn chặn luồng đi lại hướng xuống dưới của gió đông. Mô thức mới này kéo dài trong gần nửa năm, và đến 04 tuần 7/2016 mô thức cũ nhường nhịn như lại bắt nhịp quay về.
Chao đảo hai năm một lần có một tác động mênh mông đến hoàn cảnh tầng bình lưu. Lượng khí ozone (O3) tại khu vực xích đạo không bằng nhau khoảng 10% giữa cao điểm của đợt gió đông và gió tây, đồng thời sự ngả nghiêng cũng có ảnh hưởng tới chừng mực suy giảm tầng ô-zôn vùng cực.
Các nhà khoa học NASA hiện đã nhận thấy được sự thay đổi này và đang dồn vào một chỗ nghiên cứu nguồn cội và hệ quả tiềm năng của nó.
Hiện có nhì giả thuyết cho khởi thủy hiện ra. Một là đợt El Nino (hiện tượng hot lên bất thường) cực mạnh trong quá trình 2015-16 và nhị là khuynh hướng ấm lên toàn cầu trong dài hạn.
Tác giả: Message to Eagle.
Đăng chuyên chở với sự chuẩn y. Đọc bạn dạng gốc ở đây.
Quý Khải biên dịch
Tìm hiểu:
Đọc thêm: meo vat hay
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét